7 Deadly Sins Part 1: Greed

Dahil hindi ako gaanong busy, nakapanuod na naman ako ng noontime show kamakailan lang. Matagal-tagal na din akong hindi nakakapanuod ng mga nagsasayawang bellas, sound effects na palakpakan at mga host na pwede na ring kumandidato etong darating na eleksyon. Wala kasing choice at kelangan lang meron akong makitang ‘entertainment’ sa telebisyon kaya pinatulan ko na. Pero hindi ko sinasabing wala akong hilig sa ganung programa. O pwedeng sabihing ‘no choice’ ako ng time na yun kaya bahala na ang antenna kung mae-entertain man ako. Wala kasi kaming cable kaya tiyaga-tiyaga sa biyaya ng antenna.

Nakakatuwa yung mga contestant na everytime na mananalo sila at aabutan ng limpak-limpak na salapi (na malabong makuha ng masipag na empleyado sa gobyerno), kung hindi man parang nasapian ng ispiritu ng barya, magpapalakpak at magtatalon-talon sa tuwa na minsan na ring nasasabayan ng tears of joy. Yung eksena na “Syet ang laking pera nito! Ang swerte-swerte ko na, sikat pa ko sa tv!”. Na kahit sino ata hindi makakapulot ng ganung kalaking halaga sa ilang pagsagot-sagot sa mga tanong at pasali-sali sa mga contest. Instant money.

Eto pa ang ilan sa mga eksena na --- medyo nakakatuwa (kung totoo man):

Host: Ano pong gagawin nyo sa ten thousand pesos?

Contestant 1: Ipange-enroll ko ng mga anak ko! (habang naglulundag at pumapalakpak)

Contestant 2: Ipambabayad ng utang at maliit na negosyo po! (habang sinisinok sa iyak)

Contestant 3: Pampagawa ng bahay namin! Thank you Lord! (habang naluluha at nagpupunas ng uhog sa labi)

Contestant 4: Ipamimigay ko po sa mga nangangailangan (habang nakatingin sa langit at nakataas ang dalawang kamay)

(ERROR YUNG CONTESTANT #4. HINDI PA KO NAKAPANUOD NG GANUNG EKSENA)

Sa mga oras na yun, ilang tao na naman ang hindi inaasahang nagkapera. Ilang tao na naman din ang hindi inaasahang sasaya pansamantala sa laki ng instant money na maswerte kung aabutin ng linggo o buwan bago maubos. Iilang pamilya na naman ang makakain ng masarap at makakabili ng luho, pansamantala. Iilang tao na naman ang magyayabang sa sugal ng buhay.

Ang swerte talaga nila. Pansamantalang swerte.

Malaki na yung pera, hindi pa gaanong nakapagbanat ng buto. Pulbos sa mukha lang ang kelangan para mabawasan ang hiya, kumita na agad. Dagdag mo pa ang exposure sa tv.

Pera nga naman, automatic ang dalang saya sa tao.

Ilang beses ko ng narinig ang litanyang “Hindi nabibili ng pera ang kasiyahan sa mundo”. Kung sa literal na paraan, pwede ang ganung sistema lalo na kung de-aircon ang kwarto mo at hatid-sundo ka ng kotse. Pero sa reyalidad, maraming tao ang sumasaya-sasaya-masaya sa tuwing (o lagi) makakahawak ng [matigas na boses] ‘limpak-limpak’ na salapi (gaano ba karami ang limpak-limpak?). Maraming tao ang pilit hinahanap ang kasiyahan na hindi nabibili, na minsan ang katotohanan na may katumbas na malaking pera.

Pera. Salapi. Cash. Yaman sa banko. Iisa lang ang mukha nila.

Naitanong mo na ba sa sarili mo minsan kung ‘magkano kaya kung ibebenta ko ang sarili kong kidney’?

Mali. Ulit.

Naitanong mo na ba minsan sa sarili mo habang nakatingin ka sa salamin pagkagising sa umaga, kasabay ng paglanghap ng sariling morning breath kung mahalaga ba talaga ang pera sa tao? Kung mabubuhay ba ang tao ng walang pera? Kung isinilang ba ang tao para gumamit ng pera? Kung hindi talaga isinilang ang mga taong nakaisip imbentuhin ang…pera?

Noon, may bartery. Hindi mo kelangan ng credit card at atm card para lang rumampa sa merkado para masabing “Wow! Ang yaman siguro niyan?”. Ang kelangan mo lang e mga bagay na pwedeng ipalit katumbas ng pangangailangan na ipagpapalit. Basta patas ang palit o swap, tapos ang usapan. Wala ng sukli-sukli o “wala ba kayong barya?”. Walang isyu na kung peke man ang hawak na pera o peke yung ibinebenta.

Pag pasok ng sixth to seventh century BC, isinilang na ang sagot sa problema ng tao at tatapos sa sistema ng bartery.

Ang pera. Wala ng iba.

Nasimulan kasi ang pagbabayad ng ilang bagay gamit ang mamahaling bato o metal kapalit ng kung ano mang trip ng mamimili. Yun ang unang barya. Kung anong uri man ng bato yun, hindi ko alam. Pero panigurado hindi kasali dun ang ginagamit ng mga adik. Hindi rin ako sigurado kung uso na ang mga pawnshop nun at mga lalaking parang may malalaking asin na nakatusok sa tenga.

Numismatics ang scientific explanation kung bakit kelangan ng kalimutan ang bartery at para masimulan na ang paghihirap ng tao, kaya naisipan ng mga matatalino na ipagtibay na ang pera. Bahala na kung ano man daw ang kalabasan, basta kinakailangang pumasok na sa history ng tao ang pera para magawa na rin ang propesiya kay Hudas na nabulag sa ilang piraso ng pilak, kapalit ng…yun na yun. Basahin na lang sa bibliya.

Pagkatapos ng mahabang panahon, kasalanan na ng pera kung bakit nagkakasala ang tao.

Parang mali ata.

Kasalanan na ng tao kung bakit tayo nagkakasala dahil sa pera.

Sa totoo lang, ugat lang ng pagkakasala ng tao ang pera. Walang kinalaman ang pera sa pagupo ng mga senador at kung sino-sino pang miyembro ng ‘Forbes top 10 wealthiest in the world’. Hindi kasalanan ng mga mukha sa pera, papel man o barya kung bakit nagpapatayan ang ilang tao at natututong magdasal, sa ngalan ng pera.

Greed o kasakiman ang dapat sisihin. Hindi ang pera.

Ang tanong: sinong sabog o lasing na tao ba ang unang naging gahaman sa mundo?

Hari: Ba’t parang lumalaki ata ang espasyo ng mga baul ko? Parang hindi na limpak-limpak ang hitsura. Parang kelangan ko na atang magdagdag ng mga alipin para mapagtibay ko ang pagiging hari ko…

Pulis: Syet, kulang ang pambili ko ng bagong bala ng magnum 357 ko! Dapat magkaron ako ng limpak-limpak na salapi!

Pari: Mahabaging langit, nawa’y magkaron kami ng limpak-limpak na salapi para makapagpatayo kami ng maraming simbahan!

Doktor: Pagod na ko mag-commute. Dapat magkaron ako ng limpak-limpak na salapi para madalaw ko naman ang mga friendship kong doktor gamit ang kainggit-inggit na car!

Senador: Hindi ako makapagbakasyon sa Italy at tinatawanan na ako ng mga amigo ko, kaya dapat lang magkaron ako ng limpak-limpak na salapi!

Negosyante: Para sa kapakakanan ng nakararami, gagawa ako ng maraming franchise ng negosyo ko para marami ang magkaron ng trabaho at lalo akong magkaron ng limpak-limpak na salapi, para maging tropa ko ang mga senador!

Abogado: Your honor kelangang maipanalo ko ang kasong ito sa ngalan ng limpak-limpak na pera. Wag kang magaalala, may makukuha kang porsyento kahit obvious na kriminal ang pinagtatanggol ko!

Reporter: Mga tagapagbasa nakikita niyo po ngayon ang kuha ng isang video kung saan kitang-kita sa video ang parking lot ng mga kotse ng isang….ay susmaryosep! Akin pala ang video-ng ito mga tagapagbasa! Tingnan niyo ang limpak-limpak na salaping nakakalat sa loob ng sasakyan oh!

Basketball Player (Pro): Picture ko pa lang na naka-layup, limpak-limpak na salapi na ang katumbas. Paano pa kaya kung mag-layup ako habang nagkakape sa ere?

Ang pera nga naman.

Parang lahat ng kilos sa mundo, nangangailangan ng pera. Wala ng libre, kahit ang simpleng pagtatanong. At kung malibre ka man, may katumbas din na utang na loob. At ang utang na loob, katumbas ay pera, sa ayaw man o sa ayaw naten.

Maraming bagay ang kumikilos ng dahil sa pera. Isang magandang halimbawa dito ang simbahan (pasintabi sa mga active sa simbahan). Ano’t ano man, hindi naman magkakaroon ng naglalakihang simbahan kung hindi rin naman galing sa bulsa ng mga katulad naten. Na naniniwala sa biyaya. Na ang simbahan ay hindi kusang magta-transform ng dahil lang sa dasal. Ang simbahan ay nabubuhay hindi lang dahil sa may pari, pastor, bibilya at nagsisimba. Tandaan na ang bawat barya o papel na ihuhulog sa kahit saan man bagay na pwedeng ihulog bilang ‘boluntaryong’ biyaya, katumbas ng pasahod o maintenance ng simbahan.

Hindi ko sinasabing gahaman ang mga simbahan pagdating sa pagpapatayo ng mga simbahan, o ng kahit ano mang adhikain nila sa hawak nilang budget. Inuulit ko lang na ang relihiyon ay nabubuhay din ng may pera, at hindi kikilos ng walang budget.

Tama na ang religion.

Samantala (para may segway), ang taong-bayan naman ang nagpapasahod sa lahat ng mga empleyadong pang-gobyerno. Tayo ang boss nila, na minsan, parang hindi naman naten nararamdaman.

Paano nangyari yun? Simple lang. Ang dakilang buwis na kinakaltas sa’ten tuwing araw ng sahod ang siyang nagiging budget ng gobyerno sa buong taon. Nakasalalay dito ang lahat ng pwede nilang isipin kung paano gagastusin o gagamitin ng maayos at pakikinabangan ng taong-bayan. At kasali na nga dito ang pagpapasahod sa lahat ng mga empleyadong nagtatrabaho sa gobyerno. Isantabi na naten ang ibubulsa ng iba.

At yan ang life-cycle ng pera.

Ngayon, hindi na bago sa’ten kung sino-sinong mga men of authority ang biglang yaman simula ng tumambay sa malakanyang. Diyan ngayon pumapasok ang iba’t ibang uri ng mga gahaman. Dito ngayon pumapasok ang bansag na ‘corrupt’ at ‘magnanalaw ng kaban ng bayan’. Ehem…

Ngayon, ano naman ang mapapala ng taong maraming pera? As in limpak-limpak na pera?

Isantabi na rin naten ang buhay mayaman at naguumapaw na bank account. Ano ang silbi ng pera sa tao?

Sumisimbulo sa estado ng tao kung gaano karaming pera ang hawak nito, o nakatago. Mas maraming pera, mas masipag. Mas masigasig at mas maraming pangarap sa buhay.

Pero hindi ako sang-ayon dito.

Iba ang masipag sa gahaman.

Isipin na lang naten na walang pera noon, pero umaabot ng libo ang edad ng mga tao. Baket? Walang stress. Walang pinoproblemang palitan ng piso. Walang sindikato at walang abusado. Walang isinilang na corrupt. Walang nagaastig-astigang congressman na may mga bodyguard na na naka-swimsuit. Walang taong nagpapatay sa ngalan ng pera. Walang nasisirang pamilya, pati na ang relasyon. Walang away at hindi pa kasali sa diksyunaryo ang ‘utang na loob’.

(Game over. Please insert coin here)