7 Deadly Sins Part 5: Anger

Bagamat maraming superhero ang mas nakilala ang alamat sa pelikula kesa sa komiks, si Incredible Hulk ang sa tingin ko medyo unique. Sa lahat ng superhero, siya lang ang sa tingin ko e habambuhay ng magtitimpi, ano’t ano man ang sitwasyon sa buhay. Hindi siya pwedeng mapikon sa kahit anong biro. Mahirap din kasama sa mga gimik, lalo na sa inuman. Paniguradong umiiwas din siya sa mga comedy bars. Tingin ko ayaw niya din maging topic ang gobyerno o pulitika. Dahil pag nagkataon, lahat ng pwedeng magbiro at painitin ang ulo niya, kung hindi man comatose, giniling na bopis ang huling picture niya. Ikaw ba naman ang masampolan ng galit niya, ewan ko na lang kung gugustuhin mo pang magbiro sa mutant na parang nag-gym ng isang taon, ng walang hinto at pahinga. Malamang ma-experience mo maging bala ng tirador, parang angry birds. Pagbagsak mo, para ka na ring zombie sa plants vs zombies, ngunguya ka na lang ng gulay habambuhay sa comatose. Kaya siguro walang nangahas tropahin siya. Kung meron man siyang facebook account, hindi din siguro siya pinadadaanan ng mga game request(s) na dagdag notification lang. Hindi rin nata-tag ang pangalan niya sa kung ano-anong bogaloyds na status, lalo na ang problema sa jowa. Kung usaping jowa naman, siguro marami ang umiiwas sa kanya makipag-date. Syempre kelangan umiwas din siya magselos. Pag nagkataong mahuli niya na may third party ang irog niya, malamang pagdikitin niya ng buhay at gawing biscuit sa lamay.

Curious lang din ako kung saan siya nakakabili ng pantalon na sumasakto ang size sa bewang niya everytime na magta-transform siya. Pati na yung belt.

Sabagay, karamihan naman ng takbo ng kwento ng mga superhero, kun’di dahil sa pagibig, laging may halong galit. Paano nga naman magkakaron ng aksyon at bakbakan kung walang mga sigawan, suntukan at ubusan ng bala? Hindi pa kasali dun yung bakbakan sa kama. Tapos ang laging magsisimula ng gulo, yung kontrabida. Lagi din mainit ang ulo. Parang lalagnatin kapag hindi nakagawa ng krimen. Syempre magagalit si bida, gagawa din ng sariling basag-ulo para mahimasmasan ang kontrabida na usually, si leading lady ang may kasalanan o laging nadadamay. Ang gusto lang naman ni kontrabida e manulot ng syota o maghanap ng gulo, samantalang si superhero naman e nandadamay ng mga inosenteng tao. Hindi lang halata, pero ang totoo, yung bida ang madalas gumagawa ng gusot sa istorya, si kontrabida naman ang magpapasimuno ng mga special effects.

*              *              *

Maraming may ayaw ng metal music sa kadahilanang may sapi daw ng samu’t saring demonyo ang tugtugan. Hindi daw yun music. Mas malapit daw sa kategorya ng ingay kesa sa melody o rhythm, di gaya nila Justin Bieber at Lady Gaga. Yun daw ang tunay na music(?). At isa pa, noise barrage lang naman daw ang produkto ng mga mahahabang buhok na hume-headbang. Asan daw ang music sa mga lyrics na “Hwaaaarrrgg!” at “Roaarrrrr!”? Parang laging nagtatawag ng mga kaluluwa at preview ng impyerno. Mas lamang daw na galit at poot ang mensahe ng mga kanta nila, di gaya ng mga hiphop music na pulos kayabangan, pera, sex at drugs lang naman ang gusto. Kunn’di man daw galit sa gobyerno, relihiyon at equality ang tema, mas lamang ang mensahe ng end of the world. Puro negative. Pero hindi ako agree sa ganung prinsipyo. Isa ako sa mga hume-headbang sa tugtugan ng Metallica. At wala akong nakikitang masama dun, kahit sabihin pa ng iba na pang-adik lang daw ang ganung genre. Hindi lang nila nahahalata, na mas maraming galit ang mga love songs na bitter ang tema. Yun ang totoong galit at poot, na kadalasang hambuhay na dala-dala, pero clueless ang tao kasi mellow at ‘love songs’ kasi ang genre.

Bahala sila.

*              *              *

Totoo to, na mas naaapektuhan tayo ng mga walang basehang tsismis at insecurity kumpara sa mga bagay na dapat magalit tayo. Mas madali tayong magalit sa mga bagay na entertaining gaya ng showbiz at trending sa lahat ng mga network sites, pero hindi natin magawang magalit sa mga taong abusado. Yung mga headlines sa balita, puro buntong-hininga at iling na lang ang reaksyon naten kapag may pumapatay, napapatay, nanakawan, naholdap, ni-rape…basta krimen. Sama mo na yung mga disaster na lumipol ng maraming bahay at buhay. Pero pag dating sa sports at showbiz, napapadabog at taas-kilay pa, na para bang apektadong-apektado ang lifestyle niya sa buhay ng iba.

Hindi natin magawang magalit sa mga bagay na mas alam nating dapat bigyan ng atensyon at effort para sa mga darating pang panahon. Siguro dahil sawa na tayo sa presyo ng bilihin na linggo-linggo (o araw-araw pa!) nagbabago na parang equalizer. Bababa ngayon, bukas makalawa at sa mga susunod na araw, tataas ulit. Ganyan na ganyan ang headlines ng mga balita na nakakaumay at “T@#$% lagi na lang ganyan!”. Buti pa ang mga gadgets, laging may bago. Laging may bagong pautot at special features. Buti pa ang mga networking sites, laging may trending at may time pang i-share kahit kababuyan at kagaguhan.

Buti pa sila.

*              *              *

Hindi daw healthy ang isang relasyon kung walang away moments. Ibig lang sabihin nito, komportable tayo sa karelasyon na magalit dahil alam nating magkakaintindihan din naman sila bandang huli, matapos ang palitan ng mga maaanghang na salita, murahan, sigawan at sumbatan. Yung nga lang minsan, nahahaluan ng bayolanteng debate. Pero ang totoo, isang paraan din ito ng ‘hidden bonding’ at communication kahit parehong nagpapalitan ng volume ng boses, na kadalasan ding may kasunod na luha. Ganun ang eksena ng LQ. Sisimulan sa walang kibuan, at magtatapos sa iyakan at pre-marital sex. *Ngiti*

Pwede nating sisihin ang selos bilang mitsa ng awayan. Common at normal naman yun. Usually, ganun naman talaga ang trending topic ng away-magjowa. Ang hindi normal, yung usaping pera at third party. Ang panget. Walang kasing panget.

Ano nga naman ang silbi ng relasyon ng walang argumento at manaka-nakang debate? Boring. Walang sustansya. Walang kulay at parang walang buhay. Kumbaga sa boxing, walang excitement. Mas maraming ligaw na suntok at iwasan. Wala namang tinatamaan na bigla na lang hihiga.

Hindi ko naman sinasabing dapat lagyan ng awayan ang isang relasyon para lang maging healthy at masigla ang samahan. Kung magaaway man kayo ng dahil trip lang at para may mapagusapan lang, ibang usapan na yan. Dalawa lang yan: either isa sa inyo ang may sapak o trip lang ang relasyon.

Bagamat wala namang saktong petsa o oras ang awayan, nakatutulong naman ito para ma-challenge ang isa’t isa kung paano iha-handle ang isang sitwasyong anytime na pwedeng sumira ng relasyon. Ang ilang taong pagsasama, pwedeng sirain ng isang oras na away. Ganun lang kabilis. Kung sino yung unang bibigay, talo na agad. TKO. Pero kung pareho namang gagamitin ang tenga at utak, at isasantabi muna ang emosyonal na reaksyon, maaaring isang joke na lang ang awayan. Bandang huli, matatapos na naman ang isang giyera na ewan kung kelan ulit mangyayari.

Ang maganda sa ganung eksena, lambingan naman ang next scene. Yun e kung magkakabati kayo agad.

*              *              *

Ang suicide ay isang paraan ng pagpapakita ng taong nakararamdam ng ‘hopelessness’ at galit sa sarili, maging sa paligid nito, ay isang magandang solusyon (daw). Kaya kadalasang laman ng mga suicidal note, kun’di paninisi at paglalahad ng lahat ng poot at galit, ang ending, pamaalam pa rin at pagpapatawad sa kung sino man ang nagkasala sa kanya. Minsan may pahabol pang ‘last will’. Kung hindi niya nagawa ang magpatawad, dun na lilitaw ang sinasabi nilang sumpa, na ewan kung ganun nga talaga ang alamat ng mga sinasabing kwentong-barberong sumpa. Dahil hindi naman kaya ng konsensya nya ang pumatay, at pakiramdam niya’y habambuhay na siyang mabubuhay sa poot at galit, madalas isipin ng mga taong hindi kontrolado ang subconscious mind ang pagpapatiwakal.

At suicidal na nga ang permanenteng solusyon para sa pansamantalang problema.

Para sa mga tulad nating nagdarahop at bibihira kumain ng 3 beses sa isang araw, isang malaking joke ang pagkitil ng sariling buhay. Ang suicide ay para lang sa mga taong nakalulula ang bank account at hinahabol ng BIR sa tax evasion. Pero bakit kung sino pa yung marangya ang buhay, sila pa yung nagkakaron ng panahon na iwan ang mundo? Bakit tayong mga ‘commoner’s, hindi naman naten maisipang magpakamatay dahil wala tayong pagkakataong magkaraon ng sariling kotse at linggo-linggong bakasyon sa Singapore? Bakit hindi naten maisip na “P@#%^& buhay ‘to! Wala na ata akong pagasang makabili ng touch-screen na plantsa. Mabuting tapusin ko na ang buhay kong walang kwenta!”?

Ngayon, ano ba ang madalas ikinagagalit ng tao? Bakit at paano nagsimula ang galit?

Eba: Bebeh ko, inalok ako ng mansanas ni ahas kanina. Ang sarap! Kaya heto, ipinaguwi kita!

Adan: T^&*$@*^! Di ba sinabi na sa’yo na wag na wag kang magpapatukso sa kahit anong alok nung ahas?! Tanga ka?! Ahas na nga yung pangalan nung hayop, nagtiwala ka pa?

Eba: (humihikbi at maluha-luha) Nagsasawa na kasi ako sa mga gulay e. Gusto ko lang naman ma-experience ang fruit diet kaya…

Adan: Punyeta, hindi ko kelangan ng mansanas mo! At FYI, carnivore ako! Letse!

Sa totoo lang, mainitin ang ulo ko. Madali akong magalit sa mga taong sinasayang ang common sense at taba ng utak. Parang mas magandang ibenta na lang nila yung utak nilang hindi pa nagagamit, baka sakaling mabili sa malaking halaga. Pero isang malaking PERO, hindi ko sinasabing ubod ako ng talino at mataas ang IQ ko.

Parang ganito:

Ako: (Nagabot ng sampung piso) Mama, bayad ho…

Mamang Drayber: Ilan?

Ako: (Buntong-hining at iling) Isa lang po ang kasya diyan, pero pwede na ring dalawa kung ayos lang sa inyo.

Mamang Drayber: O yung nasa dulo diyan, hindi ka pa nagbabayad. Sasakay-sakay kayo tapos di naman pala kayo magbabayad…

Ako: (Lingon-lingon sa katabi kung sino ang tinutukoy)

Mamang Drayber: Ikaw yung tinutukoy ko! Magmamaang-maangan ka pa! Mahiya ka naman oy!

Ako: Ang tanong, nagsukli ka na ba? Bababa na ko, hanggang ngayon wala pa yung sukli ko sa isandaan!

(a true story)

Ang pagkaramdam ng galit ay isang temptation. Wala sa oras o lugar. Depende ang impact ng galit ng tao kung gaano din katindi ang rason nito para magalit. Pero para sa mga pinanganak ng pikon na walang ibang expression kun’di pagmumura, kasama na sa daily habit nila ang instant anger na ewan kung paano nila kinakalimutan. At kung paano man nila ginagawan ng sariling solusyon, mapa-emotional man o bayolente, wala akong idea.

Sa showbiz, ang tsismis ay nagsisimula at nagreresulta sa galit. Gaya na rin ng sports, politika, giyera at pakikipagrelasyon. Ang lahat ng bagay na pwedeng maka-trigger sa galit ng tao, ay kadalasang nagtatapos sa hindi magandang resulta. Nagsisimula ang away na kasamang galit, pero walang assurance na kahit tapos na ang away, tapos na rin ang galit. May mga tao na ginagawang halaman ang galit na nararamdaman. Tinatanim sa isip, at pinalalago ng damdamin hanggang sa makaisip na ng hindi maganda, kaya tumataas ang porsyento ng krimen.

Sa sobrang stress ng isang tao, hindi malayong makaramdam tayo ng galit. Normal ulit yan. Ikaw ba naman ang mawalan ng oras sa social life lalo na sa sarili, hindi ka ba magagalit?

Kaya hindi na ko nagtataka kung masigla ang ekonomiya ng alak at sigarilyo. Signos ito na maraming tao sa mundo ang gusto makawala at makalimutan ang galit, pansamantala. Hindi lang dahil may selebrasyon kaya may alak. Hindi lang dahil sa maraming budget kaya maraming nalululong sa droga. At hindi lang dahil sa pagiging ‘single’ kung bakit marami ang bumabaho ang hininga sa alak at yosi ang dahilan kung maganda ang bentahan ng alak sa mundo. Ginagalit kasi ng tao ang mundo para magalit ang mundo kaya ang mundo ay nabubuhay sa galit. Galit sa boredom, kaya naimbento ang mga entertainment showcases at gadgets. Galit sa third party at panunulot, kaya naimbento ang alak. Galit sa kapitbhay, kaya naimbento ang massacre. Galit sa mayaman, kaya naimbento ang holdap, carnap pati na dognap. Galit sa gobyerno kaya naimbento ang welga at rally. Galit sa matatalino kaya naimbento ang salvage. Galit sa privacy, kaya sandamakmak ang cctv sa kung saan. Galit sa Diyos kaya merong atheism. Galit sa hayop kaya nagkaron ng animal rights.

Anger is everywhere.

Kaya nga may ilang tao na naging propesyon ang pag-handle ng galit ng tao. Ang solusyon: anger management. Isa itong psychological therapeutic techniques at exercises para sa mga taong hobby ang paninigaw, pagbabasag ng pinggan at pagmumura. In short, para sa mga mainitin ang ulo. Ayon kasi kay Prof. Ray DiGuiseppe ng St. John’s University, ang galit ng tao ay isang secondary emotion ng mga madadalas na clinical theories, kaya sumibol ang samu’t saring disorders ng tao ng dahil lang sa simpleng galit. Galit na hindi na makontrol ng sarili, kaya sasaluhin ng mga espesyalista para manahimik at kumalma. Kung paano at magkano ang dahilan, hindi ko alam.

Heto ang ilan sa mga halimbawa ng karaniwang dahilan ng galit ng tao:

Gobyerno – mababa ang kolekta ng buwis, kaya hahabulin ang mga tax evaders

Pulis – nakipagkompetensya na ang mga traffic encforcers sa ngalan ng kotong

Guro – estudyanteng ayaw bumili ng yema

Estudyante – araw ng Linggo at Lunes na naman kinabukasan

Empleyado – gaya ng estudyante; walang appraisal; kupal ang visor/boss

Doktor – galit sa mga bagong sibol na gamot at mababang porsyento ng mga nagpapa-checkup

Nurse – galit sa palautos na doktor

Caregiver- galit sa palautos na nurse

Senador – mababang pork barrel at mahina ang exposure sa media

Kapitbahay – mas mataas ang bakod at mas malakas ang sound system ng kalapit-bahay

Magsasaka – pangit na weather at tamad na kalabaw

Kabit – illegal ang relasyon, assuming na magiging legal someday

Blogger – walang maisip na iba-blog

Commuters – T R A F F I C

Drivers – gasoline, gasolina, gasoline

Senior citizens – mga establisyementong hindi kumikilala ng senior citizen discounts. Eg. Motel(s)

Drug lord – matamlay ang ekonomiya ng droga

Drug user- matamlay ang gamit na drog

Drug pusher – matamlay ang bentahan sa merkado

Manginginom – wala ng yelo

Smoker – malayo ang bilihan ng yosi

G.R.O. – walang tip

Service crew – gaya ng GRO

Dentista – madaldal na pasyente

Athletes/sportsminded – talo ang iniidolong koponan

Referee – kupal na player

Coach – kupal na referee

Sugarol – sa kapwa sugarol

Facebook user – isang linggong hindi nag-open ng account, 100 ang notifications, 99 puro game requests

Tambay – walang pambili ng bisyo

Single – depende kung man-hater o na-trauma

In a relationship – hindi makamtan ang pre-marital sex

Mambabasa ni Juan Mandaraya – walang kwenta ang blog. Mabuti pang nanuod na lang ng balita, may goodnews pa kahit papano

Takdang-aralin:

1. Buuin ang pangungusap ayon sa sariling experience: Galit ako sa ex ko kasi _____.
2. Magbigay ng mga dahilan kung bakit galit sa baboy ang mga “Angry birds”.
3. Sumulat ng sanaysay kung ano-ano ang mga dapat gawin ni Incredible Hulk para makaiwas sa gulo. Ihanda ang sarili.
4. Sa loob ng limang pangungusap, isulat ang mga dahilan kung bakit ka dapat magalit sa awtor ng blog na ito. Umayos ka.
5. Mag-experiment ng galit ng tao. Subukang baguhin ang password ng facebook account ng mahal sa buhay. Abangan ang reaksyon.